Bu ay ki köşe yazımda, gerek soysal medyada gerekse sohbet ortamlarında tarafıma en çok yöneltilen sorulardan biri olan; ‘’Yurt dışından bedelsiz olarak araç getirebilir miyim?’’ sorusuna mevzuat dahilinde açıklık getirmek olacak.
Öncelikle gümrük vergilerinden muaf olarak (ÖTV ve KDV ödemek şartıyla) kimler bedelsiz araç ithal edebilir onlara değinelim.
Bu kişiler;
-Yurt dışında en az 24 ay ikamet etmiş daha sonra yerleşim yerini Türkiye’ye kesin olarak nakletmiş Türk vatandaşları,
-Yurt dışındaki milli veya milletlerarası kadrolara sürekli görevli olarak atanıp da bu görevlerinden dönen kamu görevlileri,
-Türk vatandaşlığına geçmek suretiyle yerleşim yerini yabancı bir ülkeden Türkiye’ye kesin olarak nakleden kişiler,
-Yurt dışında yerleşik kişilerin vefatı halinde, Türkiye’de ikamet eden mirasçılarıdır.
Muafiyetten yararlanabilmek için ise bazı koşulların yerine getirilmesi gerekir.
Bu koşulları şöyle sıralayabiliriz;
-Yurt dışında en az 24 ay ikamet etmiş daha sonra yerleşim yerini Türkiye’ye kesin olarak nakletmiş Türk vatandaşları ile Türk vatandaşlığına geçmek suretiyle yerleşim yerini yabancı bir ülkeden Türkiye’ye kesin olarak nakleden kişilerin, bu araçların ikamet nakil belgesindeki tarihten sonraki ilk giriş tarihinden itibaren 6 ay öncesinde yurt dışında yerleşik bulundukları ülkede adlarına kayıtlı olması gerekir.
-Yurt dışındaki milli veya milletlerarası kadrolara sürekli görevli olarak atanıp da bu görevlerinden dönen kamu görevlileri, atama kararının yayımlandığı tarihten sonraki ilk giriş tarihinden, kişilerin atama kararından önce Türkiye’ye kesin olarak dönmeleri halinde son giriş tarihinden itibaren, 6 ay öncesinde yurt dışında yerleşik bulundukları ülkede adlarına kayıtlı olması gerekir.
-Yurt dışında yerleşik kişilerin vefatı halinde, Türkiye’de ikamet eden mirasçıları yurt dışında yerleşik kişinin vefat tarihinden en az 6 ay öncesinde, bu araçların yurt dışında yerleşik bulundukları ülkede adlarına kayıtlı olması gerekir.
-Bahse konu araçların, kişilerin adlarına kaydının yapıldığı yıl itibarıyla, model yılı dahil, 3 yıldan eski olmaması gerekir.
-Bu araçların ithalinde aile ünitesi esas alınır. Aile ünitesinin tespitinde vukuatlı nüfus kayıt örneğindeki bilgilerine bakılır.
-Türkiye’de bir takvim yılında 45 güne kadar kalışlar yurt dışındaki ikamet süresinden sayılır. Türkiye dışında son 10 yıl içinde en az 5 yıl ikamet eden gerçek kişiler için yerleşim yerine ilişkin bu süre şartı aranmaz.
-Yukarıdaki koşulların sağlanması şartıyla, bedelsiz olarak araç ithal etme hakkı 1 adetle sınırlıdır.5 yıl geçmedikçe aynı kişilerin taşıtlarının ithaline ilişkin talepleri kabul edilmez.
Şimdi de müracaat sürelerine bir bakalım;
-Yurt dışında 24 ay ikamet eden Türk vatandaşlarının; ikamet nakil belgesindeki tarihten sonraki ilk giriş tarihinden itibaren 6 ay,
– Kamu görevlilerinin; görev sürelerinin bitimini müteakip Türkiye’ye ilk giriş tarihinden itibaren 6 ay,
– Türk vatandaşlığına geçenlerin; vatandaşlığa geçiş kararından sonra adlarına nüfus kağıdının düzenlendiği tarihten itibaren 6 ay,
– Miras yoluyla serbest dolaşıma giriş işlemlerinde muafiyetten yararlanacak olan varislerin; veraset ilamı tarihinden itibaren 24 ay,
içerisinde kendisi, eşi veya Gümrük Kanununda belirtilen temsile haiz kişiler tarafından Yetkili Gümrük Müdürlüklerine başvuru yapılması gerekir.
Yetkili Gümrük Müdürlükleri
Bedelsiz ithalat kapsamında taşıt getirenler, gümrük işlemlerini Yeşilköy, Gebze, Ankara Gar ve İzmir Yolcu Salonu Gümrük Müdürlüklerinden herhangi birinde yapabilirler.
Muafiyetin istisnaları mevcuttur.Bu istisnaları ise şu şekilde sıralayabiliriz;
-Türkiye dışında 24 ayı aşmayan süreyle geçici olarak görevlendirilen kamu görevlileri için bu hükümler uygulanmaz.
-Evlilik suretiyle Türk vatandaşlığına geçenler bu muafiyetten faydalanamazlar.
-Ticari nitelikteki araçların bu kapsamda muaf olarak ithaline izin verilmez.
-Sürekli görevle yabancı bir ülkede bulunmakta iken, yine sürekli görevle başka bir yabancı ülkeye atanması nedeniyle yerleşim yerini Türkiye’ye kesin olarak nakledemeyen kamu görevlilerine muafiyet uygulanmaz.
-Türk vatandaşlığından çıkma izni almak suretiyle yabancı bir ülke vatandaşlığını kazanan kişiler muafiyetten faydalanamazlar.
-Bahse konu taşıtları gümrük vergilerinden muaf olarak ithal eden yurt dışında en az 24 ay ikamet etmiş daha sonra yerleşim yerini Türkiye’ye kesin olarak nakletmiş Türk vatandaşları ile Türk vatandaşlığına geçmek suretiyle yerleşim yerini yabancı bir ülkeden Türkiye’ye kesin olarak nakleden kişiler hariç olmak üzere, bahse konu hükümlerin uygulanmasında kişilerin çift uyruklu olup olmadığı dikkate alınmaz.
Dikkat edilmesi gereken husus:
Bu kapsamda bedelsiz olarak ithal edilen araç 1 yıl boyunca satılamaz, kiralanamaz, ödünç verilemez, teminat gösterilemez ve devredilemez.Şayet bu durum ihlal edilirse gümrük vergilerinin tahsili yoluna gidilir.
Sonuç olarak;
Tüm koşulları sağlasanız bile bahse konu araca motor hacminin büyüklüğüne göre belirlenen oranlar da hem ÖTV, hem de KDV ödeyeceğinizden, ismen bedelsiz olarak gözükse de yurtdışından getireceğiniz aracın fiyatı, Türkiye piyasasının çok da altında olmayacaktır. Bunun sebebi ise Türkiye de yer alan otomotiv devlerinin iç piyasa dinamiklerini korumaya yöneliktir.Umarım bir gün Türkiye olarak yüzde yüz yerli kendi marka aracımızı üretip yurt dışından araç getirenlerin değil de, Türk markasıyla yurt dışına aracını götürenlerin gümrük mevzuatı anlatan bir makaleyi kaleme alırız.
Kaynak: http://www.iskenderun.org/makale/bedelsiz-arac-ithali-hakkinda-bilmeniz-gerekenler-m44.html